Năm nay, đoàn thể Áo Lam của chúng ta lại có dịp họp mặt, quy tụ bên nhau trong công việc xây dựng và hoàn thiện tổ chức. Nhân Đại hội Huynh Trưởng lần thứ X tổ chức tại Trung tâm Viên Minh, tiểu bang Oklahoma với chủ đề “Gia Đình Phật Tử: Bốn mươi năm nhìn lại và Hướng tiến Tương lai”, tôi mạn phép được đóng góp vài suy nghĩ dưới đây về phần thứ nhì của đề tài là tìm kiếm một hướng đi cho tổ chức GĐPT Việt Nam tại Hoa Kỳ đồng thời nói lên mối ưu tư chung của chúng ta – không phải của riêng mình- về những nỗ lực cần thiết cho sự phát triển của tổ chức.

Trước hết, chúng ta đều hiểu rằng trong hoạt động về mọi mặt của xã hội, nhu cầu tâm lý chung của mọi người là mong muốn có THAY ĐỔI. Đúng hơn, chúng ta muốn nói đến sự thay đổi có thực chất, mang lại tiến bộ, tạo điều kiện thăng tiến, được mệnh danh là CẢI TIẾN. CẢI TIẾN là điều kiện để tồn tại và phát triển. Lịch sử cho thấy tiến trình hoạt động của bất cứ tổ chức nào muốn đạt được hiệu quả đều tùy thuộc vào công cuộc CẢI TIẾN đúng lúc nhằm đáp ứng được đòi hỏi của tình thế, thanh thỏa được khát vọng của đối tượng là giới trẻ cũng như giảm thiểu được những khó khăn do hoàn cảnh mang lại.

Ngay cả, không riêng ở Hoa Kỳ, luật pháp có thể được canh cải (modify), hiến pháp có thể được tu chính (amend) cho phù hợp với nhu cầu, với lợi ích của con người, tập thể, xã hội. Cải tiến trở thành nhu cầu tất yếu và thường xuyên trong mọi tổ chức, mọi định chế. Do đó, đoàn thể của chúng ta cũng không là ngoại lệ. Hơn nữa, công cuộc cải tiến cần được thực thi trong cơ cấu các cấp của tổ chức, trong hoạt động về mọi mặt và đáng chú ý hơn, cần trở nên một tinh thần vững chắc thúc đẩy hướng đi của tổ chức và phát triển thêm sự cảm thông, gắn bó giữa mọi thành phần.

Trong tinh thần nêu trên, tôi xin đề nghị một số điểm như sau.

1.  Tái xác lập tinh thần Gia đình: Tổ chức GĐPT chúng ta là một tổ chức giáo dục lấy tinh thần Phật giáo làm chỉ nam rèn luyện, và hành động. Về mặt tổ chức, mọi thành phần chúng ta quy tụ trong tình tương thân và liên đới, biết tôn trọng nhau, thương yêu nhau, có kẻ trên, người dưới, đùm bọc lẫn nhau tương tự trong một gia đình huyết thống. Tổ chức như trên gần gũi với giá trị truyền thống, theo đó, xây dựng và kết hợp kinh nghiệm của tuổi tác với năng lực hoạt động, giữa tuổi đời với tuổi trong đoàn thể.

Danh xưng Gia đình còn bao hàm ý nghĩa của mối tương quan và vai trò người đảm trách. Chẳng hạn, trong đơn vị cấp cơ sở, chúng ta không xa lạ gì với vai trò, vị thế của Bác Gia trưởng là người thường được xem có vai vế như một trưởng thượng. Cao niên tính theo niên tuế và thâm niên trong tổ chức nên người Gia Trưởng cần được đối đãi theo tập quán và phong tục dành cho một vị tôn trưởng. Như thế, danh hiệu Gia đình Phật tử không đơn thuần là danh xưng của một tổ chức có hệ cấp mà chính sự tương kính, tương thân giữa mọi phần tử mới đem lại ý nghĩa đầy đủ cho danh hiệu của tổ chức chúng ta.

Mặt khác, tinh thần của một gia đình cần được phát triển đầy đủ hơn trong tương quan giữa các thành phần. Trong buổi họp hay thư từ giao tiếp, người huynh trưởng cần giữ gìn lời ăn tiếng nói, từ tốn, hòa nhã. Mình không tôn trọng người trên, thì làm sao đòi hỏi người dưới tôn trọng mình.

Tinh thần gia đình cũng đòi hỏi các Huynh trưởng nam nữ ở vào vị thế anh, chị các em đoàn sinh không chỉ trong thời gian hướng dẫn sinh hoạt, học tập hay các hoạt động khác. Người Huynh trưởng cần có tình cảm, tâm hồn của người anh, người chị trong gia đình. Biết thương yêu, che chở, làm gương cho các em và không nên quên rằng ý thức phục vụ trên là nội dung ý nghĩa của danh xưng Gia Đình của tổ chức.

2. Kiện toàn việc tu học của giới Huynh trưởng. Tinh thần cải tiến bao gồm mọi lãnh vực nên việc xây dựng và rèn luyện con người trong đó có việc tu học Phật pháp dành cho hàng Huynh trưởng vẫn là công việc quan trọng, cấp thiết. Phần Nội minh trong Ngũ minh pháp, cần phải được lưu tâm đúng mức và khai triển có chương trình, phương pháp. Thiếu tu học, nguời Huynh trưởng sẽ thiếu vững vàng, dễ bị lạc đường, sai hướng, đánh mất bản chất cao quý và tâm nguyện trong sáng của mình. Đừng để tình trạng “một con sâu làm rầu nồi canh” gây phương hại đến Tổ chức. Mặc dầu vấn đề trên còn giới hạn và đơn lẻ nhưng chúng ta cần lưu tâm tìm hiểu kỹ lưỡng và toàn diện nguyên nhân, động lực hầu tránh việc tiếp diễn hay tái diễn.

3. Hỗ trợ Liên đoàn trưởng: Tổ chức GĐPT phân thành 3 cấp, mỗi cấp có phần hành và trách nhiệm nhưng không biệt lập mà trái lại có tính cách hỗ tương. Riêng tổ chức cấp cơ sở tại địa phương giữ vai trò rất quan trọng mang tính chất thực tế do hoạt động thường xuyên và đều đặn của từng đơn vị. Đơn vị địa phương là môi trường thu hút, quy tụ, tổ chức, huấn luyện, đào tạo đoàn sinh nghĩa là những nhân tố ban sơ của tổ chức. Đơn vị cơ sở ấy cũng là nơi thực tập ban đầu của thành phần Huynh trưởng và cũng là thí điểm thực nghiệm những phương thức sinh hoạt, những mô hình rèn luyện nằm trong hoài bão thiết tha của những người hữu trách. Công việc trên đặt nặng trên vai Ban Huynh trưởng và Liên đoàn trưởng là người thay mặt và có trách nhiệm tổng quát.

Do đó, việc yểm trợ Ban Huynh trưởng và Liên đoàn trưởng được đặt ra chính là để giúp những người có trách nhiệm có thể chu toàn và nâng cao hiệu năng của công việc. Ở đây, tôi chỉ muốn nhấn mạnh cách thức làm việc giúp anh chị Liên đoàn trưởng làm việc hiệu quả hơn. Đó là việc xử dụng kỹ thuật truyền thông khi cần tham khảo ý kiến hay trao đổi kinh nghiệm, phương hướng giải quyết trong một số trường hợp cần đến sự giúp đỡ. Kinh nghiệm giữa những người cùng giữ nhiệm vụ, trách nhiệm như nhau sẽ giúp giải quyết vấn đề dễ dàng hơn và như thế giảm thiểu được thời gian dành cho việc đạo đạt lên cấp cao những khó khăn để nhận sự hướng dẫn hay cần phải qua thủ tục thảo luận, biểu quyết.

Thực tế, tại nhiều nơi, nhiều xứ, những tổ chức tương tự của những người hoạt động trong lãnh vực công hay tư đều đã hình thành mà mục đích không chỉ nhằm bảo vệ hay duy trì quyền lợi hay ảnh hưởng của những người hoạt động trong cùng giới.

Tin tưởng vào những kinh nghiệm hữu hiệu trong việc kết hợp để hành động tại nhiều xứ, nhiều nơi, tôi thành thật kỳ vọng nơi những nỗ lực nhằm mục đích tương tự trong giới Huynh trưởng như là cách huy động tiềm năng quý báu của tổ chức chúng ta.

4. Tìm kiếm thêm nhân sự cho Tổ chức: Sự thiếu hụt Huynh trưởng trầm trọng là điều báo động với chúng ta từ bấy lâu nay. Chúng ta đã và đang làm gì cho vấn đề này? Công việc tiến hành ra sao? Xin Đại hội hãy mạnh dạn bàn thảo và tìm cách tiếp tục giải quyết. Riêng tôi, xin có mấy đề nghị dưới đây:

a. Mỗi Đơn vị ở địa phương có thể tổ chức ngày Hội Ngộ Tình Lam để “giữ chân” những Huynh trưởng và Đoàn sinh đã rời đoàn vì nhiều lý do, đi học xa hay công ăn việc làm, nên trở lại thăm Đơn vị khi có cơ hội thuận tiện.

Ít ra, những cuộc gặp gỡ như thế sẽ hâm nóng lại tình cảm đối với đơn vị cũ và có thể đem đến thiện duyên tái lập tương quan dù không được thường xuyên.

b. Ở cấp Miền, có thể tổ chức ngày Hội ngộ Lam viên để tìm kiếm thêm nhân sự cho Tổ chức. Rộng rãi và trong thân tình kêu gọi các Huynh trưởng thuộc các Miền khác đang cư trú tại Miền mình nên đến Sinh Hoạt với Đơn vị nào thuận tiện để nối kết tình Lam và giữ vững Tổ chức. Hoặc mời thành phần này đóng góp vào các dự án cấp thời (project) của đơn vị cũng là một cách nuôi dưỡng những khả năng, thiện chí tốt.

c. Ở cấp Trung ương, lập kế hoạch tìm kiếm những Huynh trưởng và Đoàn sinh KHÔNG còn sinh hoạt, quy tụ thành một tổ chức riêng, và giới thiệu đến các Đơn vị tại địa phương. Những nhóm này có thể sinh họat và điều hành theo cung cách một hội ái hữu như Hội Ái hữu Cựu Sinh viên chẳng hạn (Alumni club). Nghĩ mà thấy buồn! Tôi ra trường năm 1985, đến nay đại học San Francsico State vẫn còn liên lạc và tôi tiếp tục ủng hộ nhà trường. Còn về tổ chức chúng ta, con số không nhỏ những huynh trưởng từng qua các trại A Dục – Lộc Uyển từ 30 năm nay KHÔNG còn liên hệ, mất liên lạc với Tổ chức? Có thể lên đến hằng trăm, hằng ngàn phải không? Đó là nguồn nhân lực, tài nguyên rất lớn hiện nằm ngoài tầm tay chúng ta!

Thưa quý Anh chị Huynh trưởng,

Mấy ý kiến thô thiển vừa trình bày cũng là tấm chân tình với Tổ chức bộc bạch cùng quý Anh Chị. Hướng tiến Tương lai của Tổ chức chúng ta tùy thuộc vào chúng ta, vào các thế hệ tiếp nối và cả những trợ duyên cần thiết cho điều mà chúng ta thiết tha hoài bão.
Trong cuộc hành trình cống hiến cho lợi ích chung, dù gặp lúc thuận lợi hay trong cơn thử thách, tôi vẫn nghĩ điều quan trọng hơn cả là giữ vững được niềm tin, sự trông cậy vào tập thể, không phân biệt huynh trưởng hay đoàn sinh, trong hay ngoài tổ chức, đã và đang nhẫn nại cống hiến hay đóng góp dưới nhiều hình thức cho sự thăng tiến xã hội và những giá trị nhân bản.

Hôm qua, tôi đi thăm một anh Huynh trưởng ở độ tuổi sáu mươi đang nằm trên giường bệnh. Anh nằm bất động, vẻ mặt thanh thản sau cơn trụy tim (heart attack) và đang được điều trị đúng mức. Đã qua cơn hiểm nghèo, gia đình cũng tạm yên dạ. Anh từng là Huynh trưởng cầm Đoàn, cầm còi hăng say trên đất trại trong mấy thập niên, làm Gia trưởng, sinh họat với mọi ngành với năng lực sung mãn. Nhưng khoảng mươi năm trở lại, anh phó thác hết công việc cho lớp Huynh trưởng trẻ, năng động, còn mình thì tìm vui bên chiếc máy chụp hình, đi đâu cũng cười, gặp chuyện gì cũng vui… Có thể nhờ vậy mà nét mặt, tâm hồn anh giờ này vẫn an nhiên, thanh thản. Điều có ý nghĩa nữa là một đơn vị ở địa phương đã thỉnh chư Tăng lập đàn Dược sư cầu an cho anh suốt một tuần lễ.

Câu chuyện về anh khiến tôi không khỏi liên tưởng đến sự vận hành của vạn pháp, lẽ thịnh suy hưng vong của tạo vật trong đó hẳn có sự tồn tại và tương lai của mỗi người, của tổ chức thân yêu mà chúng ta hằng thiết tha trông đợi. Chúng ta biết cống hiến nhiệt thành và trọn vẹn cho sự nghiệp liên quan đến lợi ích chung nhưng chúng ta cũng hiểu quy luật chung khi biết dừng lại cho việc an bài cho mình một tâm hồn chẳng vọng cầu, biết ung dung thích thản với những điều đạt được.

Mấy lời thô thiển bộc bạch cùng quý Anh chị Huynh trưởng về tham dự Đại hội kỳ này. Chắc chắn, trong Đại hội sẽ còn nhiều ý kiến, những cơ hội thảo luận để chúng ta đi sâu vào chi tiết.

Kính chúc quý Anh Chị đi đường bình an, về họp mặt trong tình Lam thân thương muôn thuở.

Hayward, ngày 25 tháng 9 năm 2016
Thích Từ Lực